به گزارش ثریا دوازدهم تا هفدهم ربیع الاول و ایام ولادت نبی مکرم اسلام(ص) به عنوان هفته وحدت نامگذاری شده است. مسأله وحدت از دیرباز در امت اسلامی مطرح بوده و تلاش های فراوانی برای تقریب و همگرایی میان کشورهای اسلامی صورت گرفته است. اگرچه در این بین شاهد چالش هایی در تحقق امر وحدت داشته ایم و به لحاظ عملی این مهم تحقق کاملی نیافته است، اما تلاش های صورت گرفته نیز تا حدی رو به جلو و مثمر ثمر بوده است. در موضوع وحدت اسلامی با مولوی نذیراحمد سلامی، عضو اهل سنت مجلس خبرگان رهبری از استان سیستان و بلوچستان به گفتگو نشستیم که در ادامه می خوانید؛

مولوی سلامی در مورد جایگاه وحدت اسلامی در روند بیداری اسلامی عصر معاصر گفت: وحدت امت اسلامی یک اصل اساسی و یکی از آموزه های قرآن و سنت رسول اکرم(ص) است. وحدت درسی است که در طول زمان در برهه هایی مورد غفلت قرار گرفته است. در برهه هایی از زمان هم افرادی پیدا شدند که این درس و این آموزه دینی مغفول را احیا کنند. در عصر اخیر یعنی تقریباً ۱۲۰ سال گذشته دو موج برای وحدت اسلامی شکل گرفته که آغاز آن با فعالیت های سیدجمال الدین اسدآبادی بود که اولویت ایشان آگاهی دادن به امت اسلامی و احیای وحدت اسلامی بود. ایشان برای این منظور و در این راستا به کشورهای اسلامی مسافرت کردند و مقاله نوشته و مجلاتی مثل عروة الوثقی را تأسیس کردند. ایشان تا حدی موفق بودند که شاگردانشان محمدعبده و رشید رضا و در امتداد این خط، حسن البنا و جماعت اخوان المسلمین همه برای وحدت امت اسلامی تلاش کردند تا اینکه نوبت به جامعه الازهر و فردی مثل شیخ شلتوت رسید. علمای نامداری در تشیع هم برای این امر تلاش داشتند. مجله رساله الاسلام هم در جهت احیای وحدت تأسیس و منتشر شد.

نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری گفت: بعد از مدتی این سلسله منقطع شد و این درس به فراموشی سپرده شد تا اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی دوباره مقوله وحدت را احیا کردند. تلاش امام تا حدی موفق شد و این امر تا الان هم استمرار دارد. کنفرانس وحدت اسلامی و تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و تلاش های دیگری نیز برای وحدت امت اسلامی انجام شد.

وی ادامه داد: آگاهی دادن نسبت به امت اسلامی و بیداری امت اسلامی بود که بعد از پیروزی انقلاب، در غرب آسیا و غرب آفریقا و شرق اوسط تحولاتی به وجود آورد. انقلاب هایی در این میان رخ داد که نتیجه بیداری اسلامی بود، اما خیلی به موفقیت نرسیدند به این دلیل که این تحولاتی که در چند کشور به وجود آمد، رهبر با کفایتی نداشت و نتوانستند به پیش بروند.  

مولوی سلامی افزود: در شکل گیری انقلاب، عناصر متعددی نقش داشت، اما عنصر مهم آن وجود عناصر مذهبی و وجود خود حضرت امام(ره) بود. ولی در سایر انقلاب های منطقه پس از پیروزی انقلاب، به دلایلی جریان مذهبی کنار زده شدند و این انقلاب ها مصادره شد. در انقلاب ایران هم خیلی تلاش شد که جریان انقلاب منحرف شود، اما کفایت و رهبری داهیانه حضرت امام موجب شد که امکان انحراف انقلاب و تصاحب آن توسط عناصر بیگانه، مسدود شود.

وی در مورد الگوی مطلوب تقریب از منظر اهل سنت گفت: به لحاظ نظری همان مطالبی که ما در قرآن و سنت رسول الله و سیره ائمه داریم، مطالبی گفته شده و اینها کفایت می کند به شرطی که ما به سراغ آن برویم و این آموزه هایی که از قرآن و سنت پیامبر و ائمه داریم را بیاموزیم. به لحاظ نظری ما مستغنی هستیم یعنی نیازی به چیز دیگری نداریم. به لحاظ نظری به اندازه کافی بحث و توصیه داریم و آیات و روایاتی داریم که هیچ نیازی به مطالب دیگر یا جدیدی نداریم.

مولوی سلامی گفت: اما به لحاظ عملی الگویی که ما در نظر داشتیم، باشد شکل اجرایی به خود بگیرد و این توصیه ها و آیات و سیره، شکل اجرا شود. من معتقدم ما در این موضوع هنوز در نیمه راه هستیم و هنوز نتوانسته ایم این آموزه ها را در رفتار و کردار خود، تحقق ببخشیم. لذا نیاز است برای اینکه ما جنبه عملی وحدت را به اکمال و اتمام برسانیم، به این آموزه ها عنایت و توجه بیشتری داشته باشیم و سعی کنیم اینها را در عرصه عمل، اجرایی کنیم.

وی در مورد چالش هایی که مانع تحقق عملی وحدت می شود، گفت: من معتقدم در تحقق عملی وحدت دو سطح چالش های درونی و بیرونی داریم؛ چالش های بیرونی دشمنان امت اسلامی هستند. هر عاملی که موجب رشد و بقا و استمرار امت اسلامی باشد، دشمنان با آن مخالفت می کنند و نمی گذارند امت اسلام به جایی برسد که بتواند ایده و نظریه عملی خود را محقق کند. آنها همیشه با عناوین و انحای مختلف در تلاش هستند و نمی گذارند امت اسلامی عملاً به وحدت برسد. کفر، اساساً مخالف با اسلام و پیشرفت امت اسلامی است، لذا وحدت که یکی از عناصر موثر پیشرفت امت اسلام است با مخالفت و سنگ اندازی دشمنان همراه است.

نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: در بُعد داخلی هم تنگ نظری ها و افراطی گرایی ها، عدم وسعت دید، عدم سعه صدر و تفریط و افراطی که میان مذاهب اسلامی وجود دارد، عواملی هستند که نمی گذارد امت اسلامی عملاً به وحدت مطلوب برسد.

وی افزود: راه عملی برای رسیدن به تقریب و وحدت این است که ما از طریق کلیه کسانی که می توانند در این زمینه نقش آفرینی کنند، مانند روحانیون، مراکز دانشگاهی، حوزه های علمیه، اساتید دانشگاه، منبری ها و... به جامعه در دو عرصه آگاهی دهیم؛ یکی در ارتباط با انتقال آموزه ها و گنجینه دینی در رابطه با وحدت به توده مردم تلاش کنیم؛ دوم اینکه باید به امت اسلامی در رابطه با توطئه دشمنان آگاهی بدهیم. به تعبیر دیگر باید دشمن شناسی را به جامعه منتقل کنیم. ما باید این دو مسئله را به نسل های بعدی انتقال بدهیم.

مولوی سلامی گفت: پس از دو مسئله آگاهی دادن در مورد آموزه های دین در مورد وحدت و دشمن شناسی، باید سعی کنیم که همدیگر را تحمل کنیم. همه مذاهب اعم از حنفی، شافعی، حنبلی، شیعه و... سعی کنند مکمل یکدیگر باشند. باید با حفظ تشخص ها و تفاوت ها مکمل هم باشیم. می توانیم تفاوت ها را حفظ کنیم، اما تلقی ما این باشد که این مذاهب مکمل هم هستند. اگر ما تفاوت ها را حمل بر عداوت و دشمنی نکنیم و در مواردی که با هم اتفاق داریم، معاون و مساعد و کمک یکدیگر باشیم، شرایط دیگری رقم خواهد خواهد. اگر در موارد اختلافی یکدیگر را معذور بدانیم و اختلافات را به نحو احسن طبق موازین دینی و سنت پیامبر و ائمه مدیریت کنیم می توانیم سریع تر و بهتر به وحدت مطلوب برسیم.

وی در مورد وضعیت سیاسی کشورها در مقوله وحدت و سیاست های اتخاذ شده در قبال مسئله وحدت گفت: سیاست ها معمولاً تابع و نتیجه تصورات مذهبی هستند. دشمن در این زمینه هم طوری طراحی و برنامه ریزی کرده است که منافع امت اسلامی را به طبقات متفاوت تقسیم کرده است. دشمن طوری برنامه ریزی کرده که مصالح یک کشور اسلامی را در مضار یک کشور اسلامی دیگر طراحی کرده است. مسیر را چنان پیش برده که بعضی کشورهای اسلامی مصلحت خود را در ضرر کشورهای اسلامی دیگر می بینند. این طراحی دشمن است وگرنه آنچه برای یک کشور اسلامی مصلحت است برای سایر کشورها هم مصلحت خواهد بود. ما باید از این منظر نگاه کنیم که مصلحت یک کشور اسلامی عین مصلحت همه کشورهای اسلامی است. لذا اختلاف در سطوح سیاست تابع این برنامه دشمن است.

مولوی نذیر احمد سلامی ادامه داد: تنها راه برون رفت از این بحران و مقابله با این توطئه این است که ما باید به تمام توده ها این آگاهی را بدهیم که مصلحت امت اسلام مسئله ای واحد است. چیزی که مصلحت است برای همه مصلحت است و آنچه ضرر و زیان دارد برای همه امت اسلام ضرر دارد. دشمن می خواهد این امر را برای امت اسلامی مبهم کند.

وی افزود: مسئله وحدت یک مصلحت آنی و یک مصلحت سیاسی نیست، بلکه یک رکن و یک اصل دینی است. مردم باید بدانند که وحدت یک امر دینی است و به نفع امت اسلام است. عملاً ما هرگز این مسئله را به اجرا در نیاورده ایم.

مولوی سلامی در ارزیابی راهکارهای اجرایی تحقق وحدت مانند کنفرانس وحدت اسلامی گفت: راهکارهایی متعددی برای امر وحدت اندیشیده شده که یکی از آنها برگزاری کنفرانس وحدت و تأسیس مجمع جهانی تقریب است. متأسفانه این کار را فقط ایران دنبال می کند. دیگر کشورها در این رابطه بی تفاوت هستند و اقدامی در این زمینه ندارند. NGOها و احزاب سیاسی و... در کشورهای اسلامی، مسئله وحدت را می پذیرند و بعضی از آنها در کنفرانس وحدت هم شرکت می کنند، اما اینکه خودشان متصدی این امور باشند، اینگونه نیست.

نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری گفت: زمانی ما می توانیم موفق شویم و در امر تقریب به مطلوب نهایی برسیم که بقیه احزاب و جریان ها در کشورهای اسلامی، به این نتیجه برسند که خودشان امر وحدت را جدی بگیرند و همچنان که مردم ایران برای کنفرانس وحدت هزینه می کنند، در کشورهای اسلامی مثل پاکستان، مصر، ترکیه، کشورهای خلیج فارس و... کنفرانس وحدت با تصدی گری احزاب دینی آن کشور انجام شود. تا زمانی که این کشورها خودشان متصدی این اقدام نباشند فکر نمی کنم ما خیلی به نتیجه برسیم.

وی ادامه داد: در مورد کنفرانس وحدت پیشنهاد من این است که افرادی که در این کنفرانس شرکت می کنند و دعوت می شوند، تکراری نباشند. ما دیده ایم علمایی که در کنفرانس شرکت می کنند، اکثراً از سوریه، لبنان و عراق اند و علمای اهل سنت کمتر بوده و شیعیان بیشتر هستند. باید سعی کنیم اهل سنت را هم مشارکت دهیم و آنها را دعوت کنیم. از علمای کشورهایی مثل شبه قاره هند، بنگلادش، پاکستان و ترکیه و... دعوت کنیم و اهل سنت را در این کنفرانس مشارکت دهیم تا اینکه بیایند و ببینند که مسائلی که پایگاه های شایعه پراکنی و شبکه های معاند، مطرح می کنند، دروغ است. آنچه که این شبکه ها در مورد ایران تبلیغ می کنند، در داخل ایران اینگونه نیست.

نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس خبرگان رهبری افزود: من معتقدم اگر ما افرادی را که پایگاه مردمی هم دارند، دعوت کنیم از اینکه هر سال افراد تکراری را دعوت کنیم، کنفرانس موثرتر خواهد شد.

مولوی سلامی در پایان گفت: دعای ما این است که کنفرانس وحدت موفق شود و هر چه زودتر به مطلب نهایی برسد تا هر چه زودتر ما یک وحدت الگویی را از اینجا به جهان صادر کنیم و کشورهای اسلامی از ما در امر وحدت الگو بگیرند.

منبع: خبرگزاری مهر